Getuigenis Atheneum Herzele
Zo doen zij het…
Interview met teamteachers uit Atheneum Herzele over hun werking en ervaringen met de SAMEN-schaal.
ESTAFETT ging kijken in het Atheneum in Herzele. Ze bouwen daar al enkele jaren een “clusterwerking” uit waarbij verschillende vakleerkrachten teamteachen. Die innovatieve aanpak maakt het mogelijk om geïndividualiseerde groeitrajecten voor elke leerling aan te bieden. We konden er spreken met teamteachers Vincent en Kymbra. Samen met hun collega Barbara zijn ze verantwoordelijk voor de algemene vakken in het tweede jaar van de B-stroom.
ESTAFETT: Hoe ziet jullie teamteachpraktijk eruit?
Vincent: Barbara, Kymbra en ik staan samen voor een groep van 27 leerlingen in 2B. Alles samen hebben we 15 lesuren per week, waarbij we sowieso met twee, maar het merendeel zelfs met drie voor de klas staan. Tijdens onze teamteachlessen focussen we, naast onze vakinhouden, vooral op belangrijke competenties voor het latere leven: zelfstandig werken, keuzes maken, activiteiten plannen, verantwoordelijkheid opnemen...
Kymbra: Elke leerkracht is verantwoordelijk voor de lesdoelen, instructies en evaluaties van de eigen vakexpertise. Zo ben ik verantwoordelijk voor de vakken Frans en Nederlands, Barbara focust op aardrijkskunde en geschiedenis en Vincent heeft expertise in wiskunde en natuurwetenschappen. Voor elk van de 27 leerlingen wordt op basis van hun competenties en voorkennis een individuele weekplanning opgesteld vanuit die 6 vakken. We werken hierbij met 3 sporen. Leerlingen die uitdaging kunnen gebruiken, krijgen een aangepaste weekplanning.
Vincent: Bij de start van de week delen we die weekplanningen uit en controleren we ook het inhaalwerk van bepaalde leerlingen. Op vrijdag controleren we dan het werk van de voorbije week. Dan is het handig dat ons team uit drie bestaat.
Ons lokaal is een flexibele leerruimte waarbij we een indeling maken in eilanden met specifieke functies, bijvoorbeeld leerlingen die best individueel aan een bank zitten met zicht naar buiten of een eiland waar verschillende leerlingen kunnen samenwerken aan een gezamenlijke werktafel. Dat heeft te maken met de voorkeuren van leerlingen, maar ook hoe wij inschatten wat iemand nodig heeft. Leerlingen werken voornamelijk zelfgestuurd aan een weekplanning. Wij ondersteunen de leerlingen voortdurend in hun leerproces en sturen bij waar nodig. Instructies geven we in kleinere groepen in een aansluitend lokaal.
Kymbra: De leerlingen kiezen zelf binnen hun weekplanning wanneer ze welke opdracht maken. Ook voor taken en toetsen. Er zijn verschillende toetsmomenten en ze plannen hun toets in als ze er klaar voor zijn. Leerlingen die niet sterk zijn in plannen, begeleiden we hier in.
Vincent: Ja, wie Frans bv. systematisch niet klaarkrijgt, omdat die het niet graag doet of goed kan, motiveren we om eerst met dat moeilijkere vak te beginnen. Leerlingen bij wie de weekplanning systematisch niet klaar is, krijgen tijdelijk een dagplanning.
Kymbra: En elke leerkracht heeft ook zijn ‘coach-leerlingen’, die volg je nauwgezetter op.
ESTAFETT: Is het tijd kunnen maken voor je leerlingen dan jullie hoofdreden om te kiezen voor deze werking?
Vincent: Ja, we kunnen onze tijd pakken om met leerlingen in gesprek te gaan en echt naar hen te luisteren. Want naast het educatieve heb je ook het pedagogische, het contact met de leerlingen is veel persoonlijker omdat we door het clusteren veel meer contacttijd hebben met de leerlingen.
Kymbra: Ja, en ook het feit dat leerlingen keuzes kunnen maken in hun leren. Ik heb als leerkracht echt bewust voor deze school gekozen vanwege de clusterwerking en de focus op zelfgestuurd leren. Ik zou het als leerling graag ook zo gehad hebben, dat ik zelf kon kiezen wanneer ik wat doe en ondersteuning kon vragen. Dankzij deze aanpak hebben leerlingen hier meer eigenaarschap.
Vincent: We merken dat leerlingen doorheen het schooljaar steeds beter de verantwoordelijkheid voor hun eigen leren beginnen opnemen. Dat vind ik minstens even belangrijk dan dat ik ze leer hoe ze een breuk gelijknamig moeten maken. Dat ze als mens iets meekrijgen dat belangrijk is in het latere leven.
En het is niet alleen voor de leerlingen interessant. Dankzij teamteachen wordt lesgeven een gedeelde verantwoordelijkheid waardoor het combineerbaar blijft met andere activiteiten. Door die gedeelde verantwoordelijkheid werk je ook niet op een eiland. Hierdoor vermindert de werkdruk. Zonder teamteaching zou ik het lesgeven misschien niet volgehouden hebben.
De SAMEN-schaal voor teamteaching
We weten uit onderzoek dat een goede ‘samenwerking’ en een gevoel van ‘gedeelde verantwoordelijkheid’ erg belangrijk zijn voor het succes van teamteaching. Om daar beter zicht op te krijgen hebben we de SAMEN-schaal ontwikkeld. We vroegen Kymbra en Vincent om de 15 stellingen van de SAMEN-schaal eerst individueel in te vullen en ze daarna samen te bespreken. ESTAFETT ging met hen in gesprek over de succesfactoren en aandachtspunten uit hun samenwerking die duidelijk werden uit hun nabespreking van de schaal.
ESTAFETT: Jullie scoren jullie samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid allebei best hoog. Dat is duidelijk te zien. Zijn er zaken waar jullie extra fier op zijn?
Kymbra: Ja, dingen als ‘wederzijds vertrouwen’, ‘emotionele steun’, ‘elkaar respecteren’, ... ik scoor dat allemaal hoog.
Vincent: Ja, ik ook. Wij moeten elkaar niet horen of zien of afspreken [buiten de schoolmuren, nvdr], dat beïnvloedt de les niet. Ik heb andere collega’s waar ik buiten de professionele context een nauwere band mee heb dan met de collega’s op de klasvloer en het mooie aan ons is dat we dat alledrie beseffen en we daar geen probleem mee hebben. Dat is onze sterkte, ook op de klasvloer.
Kymbra: Ja en het loopt zoals het loopt. Wij moeten geen rollen afspreken. De ene keer ben ik meer de organisator, de andere keer iemand anders. Dat loopt organisch. Ik heb nooit het gevoel dat ik diegene ben die dat ALTIJD moet doen.
Vincent: Ik denk dat dat het mooie is aan onze samenwerking. Misschien omdat we een klein groepje zijn. Het is belangrijk om een klein kernteam te zijn zodat er een korte lijn is en je alles meteen kan bespreken. … Maar ook onze persoonlijkheden, we zijn matuur genoeg. Ik ben erg rationeel, de collega’s zijn gevoelsmatiger. Maar we kunnen het onderscheid maken tussen wat professioneel is en wat daarbuiten staat. We weten het ook van elkaar als er iets scheelt buiten school en dan kunnen we er ook rekening mee houden.
Kymbra: We zijn ook open naar elkaar toe, zonder te veel in detail te treden. Maar je kan gemakkelijk tegen de collega zeggen: het gaat vandaag niet. En dan kan je op begrip rekenen. De collega’s vangen je dan op.
ESTAFETT: Is er iets dat lager scoort op de SAMEN-schaal? Waaraan jullie nog meer aandacht zouden willen bespreken?
Vincent: Ja, misschien dat openstaan voor reflectie. Niet dat we er niet voor openstaan. Maar misschien doen we het nog niet vaak genoeg. Of vinden we soms te weinig tijd om dat te doen? We vergaderen vooral informeel, tussendoor in de klas. En ook veel afstemming in onze Whatsapp-groep.
Kymbra: Ik heb wel het gevoel dat wij vaak nadenken. Onze LIST-werking liep eerst moeilijk en hebben we toch herdacht en bijgestuurd? (Vincent bevestigt). En nu werkt het wel? Of Barbara en ik hebben dat wel vaak, dat we na de les nog even napraten.
Vincent: Ja, dat is waar. Ik trek na een les meestal direct naar de leraarskamer, terwijl jij liever nog wat nablijft in de klas. En Barbara wisselt wat tussen die twee. En dat vind ik er net mooi aan, dat we daarin anders mogen zijn en dat dat kan.
ESTAFETT: Jullie samenwerking lijkt echt goed te zitten, dat horen we! Spreken jullie dan vaak over dit soort dingen?
Kymbra: We spreken heel vaak over de leerlingen maar niet vaak over de samenwerking onderling. Ik vind het soms wel eens goed om de dingen uit te spreken, want ook al loopt alles vlot, het is wel fijn om dat van elkaar te horen. Ik heb persoonlijk wel eens graag zo’n gesprek. Het zet aan tot nadenken.
Vincent: Ik heb dat misschien minder nodig om te horen. Ik denk ook dat je het voelt aan de manier waarop zaken lopen. Als er iets is, kunnen wij dat in het team bespreken. Dat is wel iets belangrijk. Zorg dat de basis van je team goed is, dat je op professioneel vlak afgestemd bent op elkaar.
Bedankt aan Vincent Vermeire en Kymbra Laemont om hun ervaringen en enthousiasme met ons te delen. Collega Barbara Vandenberghe kon er jammer genoeg niet bij zijn. Kymbra en Vincent namen de SAMEN-schaal in elk geval ook mee voor haar. Wie weet geeft het nog gespreksstof voor een volgend gesprek?
Nieuwsgierig naar hoe het werkt in Atheneum Herzele? www.atheneum-herzele.be