Getuigenis
Zo doen zij het…
Interview met vrije Centrumschool Marke over hun ervaringen met ‘Start met teamteaching’, hun visie op teamteaching en hun tips voor andere teamteachers.
De Vrije Centrumschool in Marke deed mee aan het professionaliseringstraject “Start met teamteaching” van ESTAFETT (2022-2023). Juf Davine en juf Annelies, teamteachers in het 4e leerjaar, en juf Hanne, zorgcoördinator van de school, vormden samen met directeur Bernard het ESTAFETT-kernteam van de school.
ESTAFETT zocht ze opnieuw op voor een interview, want we zijn benieuwd naar hoe het teamteachen er dit jaar uitziet en wat er allemaal veranderde sinds hun ESTAFETT-ervaring. We legden het team drie vragen voor.
ESTAFETT: Wat is jullie visie op teamteachen en waar komt die vandaan?
Bernard (directeur): We zijn oorspronkelijk gestart in het 6e leerjaar in 2018-2019. We hadden toen twee moeilijke klassen. De betrokken leerkrachten werkten al veel samen en wilden graag elkaar meer ondersteunen. Ze hebben de klasgroepen samengenomen en hoewel ze eerst dachten dat het drukker zou worden, zowel voor hen als voor de leerlingen, viel dat enorm goed mee. Door samen voor de klas te staan, kregen ze zelfs meer tijd, en werd het rustiger voor hen en voor de klas. En zo zijn ze ondertussen al 5 jaar bezig.
De andere leerkrachten keken ernaar en zagen er wel iets in. Ook zij voelden dat ze handen tekort hadden, dat er geen tijd was voor individuele begeleiding in de klas, of dat differentiëren alleen moeilijk te organiseren viel. Zo zijn Juf Annelies en Juf Davine ook samen op zoek gegaan naar wat teamteaching hen kon bieden…
Annelies (teamteacher): In het vierde leerjaar worstelden we dat jaar met een lestijdentekort om twee volwaardige klassen in te richten. Daarnaast wil je die individuele leerlingenzorg goed kunnen aanbieden, maar dat lukte niet meer. En eerlijk? Ik zag het gedoe eigenlijk ook niet zitten dat ik halftijds mijn eigen klasgroep zou hebben in de voormiddag en dat die dan in de namiddag bv. altijd moest samensmelten met een andere klas bij een andere collega. Ook deze groep was een uitdagende groep, die veel structuur en aandacht nodig had. Door te teamteachen, door het te doen, en door het professionaliseringstraject van ESTAFETT is er ook een wereld omtrent differentiatie voor mij opengegaan…
Bernard: “We kunnen meer differentiëren”. Als dit in een leraarskamer gezegd wordt… dan steek je collega’s aan, want dat is wat je wil als leerkracht. We proberen dat differentiëren ook door de computer in te zetten, en dat werkt bij verschillende leerlingen, maar dat lukt niet voor alle leerlingen. Door te teamteachen kunnen we die twee combineren.
Davina (teamteacher): Precies, en ons voordeel daarbij was dat Annelies al veel ervaring had met de lesinhouden van het vierde leerjaar. En ik kende de leerlingen al goed, want ze zaten in het derde leerjaar bij mij in de klas. Zo kon de verticale leerlijn goed bewaakt worden, konden we prima op elkaar inspelen tijdens het voorbereiden van de lessen en konden we extra aandacht schenken aan die leerlingen die het nodig hebben.
Hanne (zorgco): Wat hier bij ons ook belangrijk is, is dat teamteachen op verschillende manieren kan worden uitgevoerd en dat je je eigen invulling eraan kan en mag geven. Het wordt hier op school ook niet opgelegd.
Bernard: Klopt, als directeur wil ik dat niet opleggen. Als het opgelegd wordt, denk ik niet dat het werkt. Het komt wel uit de mensen zelf. Die intrinsieke motivatie is veel krachtiger dan die extrinsieke. En dat wil ik gaan stimuleren. Als iemand uit het team het wil uittesten, dan zeg ik: doe maar!
En inderdaad, intussen stellen we vast dat teamteachen besmettelijk is, want ook de leerkrachten van het vijfde leerjaar zijn ermee gestart. Ze zijn wel nog zoekende, hoor. En de leerlingen? Die zijn het gewoon, want we hebben nu een mooie doorstroom van onze teamteachingspraktijk in onze volledige bovenbouw.
ESTAFETT: Besmettelijk? Leg dat eens uit? Hoe zorgen jullie ervoor dat je visie op teamteaching breed gedragen wordt, namelijk door alle leerkrachten, maar ook door leerlingen en door ouders?
Bernard: De teamteachers hebben vorig jaar een paar keer op een personeelsvergadering uitleg gegeven. We merken immers naar de zorg toe dat er in de teamteachklassen minder problemen met leerlingen opduiken, omdat je veel gemakkelijker kan zeggen “ik hou me even met deze leerling bezig, want hij heeft het moeilijk” en in de tussentijd doet de collega verder met de rest van de klas. De leerlingen beseffen hierdoor dat de les verdergaat en niet wordt stilgelegd, omdat een leerling even apart wordt genomen. Ik herinner me dat toen juf Annelies en juf Davine een tijdje bezig waren met het teamteachen, dat de leerlingen zeiden: “We hebben nu meer les dan het jaar ervoor”.
Davina: Op de personeelsvergadering deden de leerkrachten van het zesde leerjaar eerst hun verhaal en vertelden waarom zij voor teamteaching gekozen hadden, en daarna brachten wij vanuit het vierde leerjaar ons verhaal en onze waarom. We hebben ook uitgelegd hoe we dat idee langzaam hebben laten rijpen. En we hebben benadrukt dat het vorm kan krijgen zoals je dat zelf wil.
Annelies: Ja, we hebben de verschillende teamteachmodellen getoond en de randvoorwaarden besproken. We hebben ook verwezen naar de kennisclips. Sommige collega’s schrokken ervan hoeveel teamteachpraktijk ze wel al zelf deden, hoe ze via kleine vormen van teamteaching, zonder het te beseffen, hiermee aan de slag zijn.
Bernard: Er is toen het voorstel gekomen om bij elkaar in de klassen eens te gaan spieken. En de leerkrachten van het vijfde leerjaar hebben dat ook effectief gedaan… en zijn dit schooljaar dus ook effectief gestart met teamteachen. Ook in het eerste leerjaar zien we al kleine teamteachvormen opduiken.
Hanne : Ik denk dat het bij veel collega’s al kriebelt. Maar soms houdt de relatie met de parallelcollega hen wat tegen… soms kan dat een drempel zijn, omdat je niet weet of dat gaat werken.
ESTAFETT: Dit is inderdaad een belangrijke randvoorwaarde om succesvol te teamteachen, de professionele klik tussen teamteachers.
Bernard: Het vertrouwen tussen de collega’s, dat is essentieel. Beide leerkrachten moeten gelijkwaardig voor de klas staan, ze zijn beiden verantwoordelijk voor de hele klasgroep. Het kan niet dat één iemand de baas is en één iemand ondergeschikt is. Beide leerkrachten zijn trekker en evenwaardig.
ESTAFETT: Hebben jullie tips voor leerkrachten en scholen die willen starten met teamteaching?
Annelies: Neem je tijd en zet kleine stapjes.
Davina: Waag de sprong, bespreek veel op voorhand (tip : de babbelkaartjes) en durf toegeven als het niet meteen lukt. Wees open naar mekaar en steun elkaar. Maar geef vooral niet op!
Hanne: Dring niemand iets op… Geef leerkrachten de autonomie om zelf te beslissen of ze eraan meedoen of niet…
Bernard: Reflecteer met de kinderen, betrek hen in je teamteachverhaal. Je doet het voor de kinderen, betrek de kinderen er dus ook bij. En informeer ook je ouders, hierdoor kan je onrust en weerstand voorkomen. Leg hen uit waarom je wil teamteachen en hoe je het organiseert en wat het precies inhoudt.
Bv. Er was één ouder die zei: ‘Dit lijkt wel een goed nieuws show? Maar wat is er negatief aan het teamteachen?’ De leerkrachten keken elkaar aan, trokken hun schouders op en zeiden: We zien er geen negatieve dingen in, enkel positieve….
Bedankt, ESTAFETT, voor dat extra duwtje in de goede richting....
Met dank aan juf Annelies en juf Davine, juf Hanne en directeur Bernard.